Σπουδές εξ αποστάσεως: Τι πρέπει να γνωρίζετε για την αναγνώριση τους
Αν και η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έχει κάνει την εμφάνισή της στο παγκόσμιο στερέωμα εδώ και αιώνες, στην Ελλάδα θεσμοθετήθηκε την δεκαετία του 1990 με τα πρώτα πτυχία να χορηγούνται μόλις πριν από περίπου δέκα χρόνια. Από τότε, λοιπόν, ξεκίνησαν να αναγνωρίζονται τα κατά εκατοντάδες πτυχία, μεταπτυχιακά και διδακτορικά που κυκλοφορούν στην αγορά. Η διαδικασία αναγνώρισης των εξ αποστάσεως προγραμμάτων εκπαίδευσης, όμως, διαφέρει από αυτήν των πτυχίων που χορηγούν τα συμβατικά πανεπιστήμια.
Με νόμο του 2005 ο «αμαρτωλός» ΔΙΚΑΤΣΑ αντικαθίσταται από τον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π.) και καλείται να αναγνωρίσει πληθώρα πτυχίων και μεταπτυχιακών που χορηγούνται από πανεπιστημιακά ιδρύματα της αλλοδαπής μέσω της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Σε πρώτη φάση πρέπει να ξεκαθαριστούν οι έννοιες «ισοτιμία» και «αντιστοιχία». Η «ισοτιμία» σημαίνει ότι ο παρεχόμενος τίτλος σπουδών είναι ισότιμος των ελληνικών Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι., ενώ η «αντιστοιχία» είναι το δεύτερο στάδιο, οπότε δηλαδή και το πρόγραμμα παρακολούθησης αντιστοιχεί σε υπάρχον προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών. Το πρώτο δεν συνεπάγεται αυτομάτως και το δεύτερο, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι η «αντιστοιχία» αφορά αποκλειστικά σε προπτυχιακά προγράμματα και όχι σε μεταπτυχιακά ή διδακτορικά.
Εν προκειμένω, βασικό άξονα αντιστοιχίας του τίτλου σπουδών αποτελεί το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το οποίο παρέχει έξι προπτυχιακά προγράμματα σπουδών (Διοίκηση Επιχειρήσεων & Οργανισμών, Φυσικές Επιστήμες, Πληροφορική, Ισπανική Γλώσσα, Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό, Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό). Δημοφιλή προγράμματα, όπως η Ψυχολογία, αν και μπορεί να αναγνωριστούν δεν λαμβάνουν ισοτιμία. Βέβαια, σε αυτήν την περίπτωση μπορούν να διεκδικήσουν τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Συνεπώς, τόσο οι προπτυχιακοί τίτλοι σπουδών όσο και τα μεταπτυχιακά αναγνωρίζονται ως ισότιμοι προς τους απονεμόμενους από το Ε.Α.Π., το οποίο αποτελεί το 21ο ελληνικό Α.Ε.Ι..
Ο νόμος 3328/2005 επισημαίνει ότι τα χορηγηθέντα πτυχία πρέπει να προέρχονται από ιδρύματα τύπου «ανοικτού πανεπιστημίου» (open university), «σπουδών εξ αποστάσεως» (distance learning) και «εξωτερικών πτυχίων» (external degrees). Στην παραπάνω κατηγορία δεν συμπεριλαμβάνονται τα “online” προγράμματα, γιατί σε αυτά οι εξετάσεις γίνονται διαδικτυακά, χωρίς να απαιτείται η φυσική παρουσία του φοιτητή, στοιχείο εξαιρετικά σημαντικό για την τελική αναγνώριση του τίτλου σπουδών. Με άλλα λόγια, το πρόγραμμα πρέπει να περιλαμβάνει, πέραν των εργασιών, δια ζώσης γραπτές ή προφορικές εξετάσεις και η αξιολόγηση αυτών να γίνεται από το επιστημονικό προσωπικό του εν λόγω ιδρύματος και όχι από τρίτους. Μόνο οι εξαμηνιαίες εργασίες και η πτυχιακή ή η διπλωματική στο τέλος των σπουδών δεν αρκούν για την αναγνώριση του τίτλου σπουδών. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι το πρόγραμμα σπουδών πρέπει να παρέχεται αποκλειστικά από το Ίδρυμα που εκδίδει τελικά τον τίτλο σπουδών και να όχι μέσω άλλων ιδρυμάτων, όπως τα ημεδαπά Κολέγια, εκτός και αν αυτά λειτουργούν ως γραμματεία ή πιστοποιημένα εξεταστικά κέντρα υπό την έγκριση του Ιδρύματος της αλλοδαπής.
Επιπλέον, το Ίδρυμα πρέπει να παρέχει το ίδιο πρόγραμμα και με συμβατικό τρόπο, εκτός και εάν πρόκειται για Πανεπιστήμιο αποκλειστικά εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, όπως το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου ή το Open University του Ηνωμένου Βασιλείου.
Σε περίπτωση που δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί το ίδρυμα ή το τμήμα στο οποίο φοιτάτε ή έχετε ήδη αποφοιτήσει, τότε θα χρειαστεί πέραν των συνήθων δικαιολογητικών (παράβολο, αίτηση, απολυτήριο ή πρώτο πτυχίο, όχι όμως και την βεβαίωση περί του τόπου σπουδών) να στείλετε ένα ειδικά διαμορφωμένο από τον Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. ερωτηματολόγιο, το οποίο πρέπει να συμπληρωθεί από το Ίδρυμα που χορήγησε τον τίτλο σπουδών και κατόπιν να σταλεί από το τελευταίο απευθείας στον αρμόδιο φορέα αναγνώρισης του τίτλου σπουδών.
Συνοπτικά, εάν θέλετε να παρακολουθήσετε ένα εξ αποστάσεως πρόγραμμα, μην διστάσετε, πράξτε το, αξίζει την εμπειρία και για το μετά μην ανησυχείτε. Να θυμάστε τα εξής στοιχεία: 4 χρόνια για πτυχίο ή τουλάχιστον 1 έτος σπουδών για μεταπτυχιακό και εξετάσεις προφορικές ή γραπτές που θα διεξάγονται από το Ίδρυμα που παρέχει τον τίτλο σπουδών. Αυτά τα δύο είναι τα βασικά σημεία που θα εξετάσει ο ΔΟΑΤΑΠ για την αναγνώριση του τίτλου σπουδών σας.
Μην κάθεστε, κάντε τώρα την αίτησή σας!